Vap Nedir? Kimler Başvurabilir?

Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP) ile işletmeler yaptıkları tasarrufla hem kendi hem de ülke ekonomisine katkı sağlamaktadırlar. Bu tür projeler 2009 yılından beri devlet tarafından desteklenmektedir.

Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) destek başvuruları her yıl Ocak ayında Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) tarafından kabul edilmekteyken; 2020 Nisan ayından itibaren dönem gözetilmeksizin başvuru alınabilmektedir.

Türkiye’de uluslararası ve yerli finansman kurum ve mekanizmaları tarafından enerji verimliliği projelerine destek sağlanmaktadır. Finansman konusunda, mevcut mali destek araçlarının gözden geçirilmesi ve enerji verimliliği için Türkiye’de sanayiye uygun mali modellerin belirlenmesi ve mevcut mali mekanizmanın uyumlaştırılması, prosedür ve seçim kriterlerinin daha etkin hale getirilmesi gibi her seviyede birçok çalışma yürütülmektedir.

KDV hariç toplam bedel 5 milyon Türk Lirası

Geri ödeme süresi 5 yıldan az olan projelere Proje bedelinin %30’u hibe olacak şekilde verilmektedir.

VAP Başvurusu yapacak işletmelerin ISO 50001 Belgesi sahibi olmaları ya da başvuru sürecinde olmaları gerekmektedir.

VAP'dan yararlanmak isteyen işletmeler kendi bünyesinde en az bir adet Enerji Yöneticisi tam zamanlı olarak çalıştırmaları gerekmektedir. Enerji Yöneticisi Belgesi alabilecek kişiler 4 yıllık mühendislik fakültesi mezunu olması ya da Teknik Üniversitelerden Elektrik, Elektronik ve Makine gibi bölümlerini lisans derecesinde mezun olmaları gerekmektedir. Yılda iki kez Ocak ve Temmuz aylarında yapılan sınavda başarıyla geçen adaylar belgeyi almaya hak kazanmaktadırlar. Sınava girecek adayların bazı illerin Mühendislik Odalarında ve üniversiteler bünyesinde 2 haftalık uygulama eğitimi almaları gerekmektedir.

Kendi bünyesinde mühendis ya da Enerji Yöneticisi bulunmayan işletmeler enerji yöneticisi ihtiyaçlarını EVD şirketlerinde bulunan ve belge sahibi olan enerji yöneticilerinin belgelerinden yararlanarak da başvuruda bulunabilirler. Her enerji yöneticisi 3 işletmeye kadar belge kullandırabilmektedir.

Yine işletmelerin VAP'tan yararlanabilmeleri için son üç yıllık enerji tüketim bilgilerini ENVER portalına giriş yaparak beyan etmeleri gerekmektedir. Portala kayıt ancak bir Enerji Yöneticisi ataması sonrasında yapılabilmektedir.

Ekosmart Enerji olarak, VAP sürecini şu şekilde gerçekleştirmekteyiz;

VAP Süreci Nasıldır?

Verimlilik Artırıcı Uygulama için daha önceden söz konusu proje için etüt yapılması gerekmektedir. Uygulama sonrası elde edilecek verimliliğin rakamsal olarak hesaplanması gerekmektedir. Bu nedenle uygulama yapılacak makine veya ekipmanın yükte çalışırken tükettiği enerji ve karşılığında elde edilen güç değerlendirilerek kW/TEP olarak hesaplanacak ve mali karşılığı TL cinsinden belirlenecektir. Böylece uygulamanın geri dönüş süresi yani basit geri ödeme süresi belirlenir. 5 yılı aşan geri kazanımlar VAP kapsamında değerlendirilememektir. Uygulama kendini 5 yıl ve daha altında amorti ediyorsa; bir EVD firmasıyla anlaşılarak söz konusu proje dosyası hazırlanır.

Ekosmart Enerji Deyalı enerji etüdünü yaptığı işletmelerde etüt rapor sonucuna göre VAP konusu uygulamaları rapor sunumunda işletme yetkililerine açıklamaktadır. Etüt yapılmayan işletmelerde ise; Ekosmart saha ekibinin söz konusu uygulama alanında lokal olarak etüt yapması gerekmektedir. Daha sonra elde edilen bulguların VAP konusu uygulamanın VAP kapsamında olup-olmayacağı işletme yetkilileriyle paylaşılır.

Uygulama VAP kapsamında ise; işletme onayı ile birlikte VAP sözleşmesi düzenlenir. Sözleşme sonrası VAP Dosyası hazırlanarak bakanlığa iletilir. Burada EKOSMART farkı olarak şunu belirtebiliriz. Bu aşamadan sonra işletmenin VAP konusuyla ilgili mesai harcamasına gerek bırakmadan işlem sırasına göre hareket ederiz. İşletmeye zaman kaybı yaşatmadan her bir bakanlık denetimi sırasında enerji yöneticilerine refakat ederiz.

Dosyanız hazırlanarak bakanlığa iletilir. Süreç bakanlığın ilk ziyareti ile devam eder. Bakanlığın projeye hayata geçirilmesi için onay vermesiyle başlanır. Bu onay 2020'de yürürlüğe giren yönetmelikle birlikte; uygun bulunan projenin bakanlık sitesinde ilan edilmesiyle başlar. Artık işletme verimlilik artırıcı projeyi hayata geçirmek için 2 yıl süreye sahiptir. Bu süre içinde projeyi hayata geçirmek zorundadır. İlan tarihinden önce ilgili proje ile ilgili bir yatırım yapılamaz. Fatura kestirilemez. Uygulama öncesi bakanlık ziyareti projenin dosyada belirlendiği koşulları sağlaması gerekmektedir. Uygulama bittikten sonra bakanlıktan kontrol için tekrar gün alınır. Uygulama sonrası bakanlık ziyareti yine refakatımızla birlikte son kontrol veya kesin kabul yapılır. Kesin kabulün ardından işletmeye bakanlık KDV hariç tutar üzerinden yatırım tutarının %30 oranında ödeme gerçekleştirir. Daha önce bu oranlar projeye ve geri kazanım türüne göre değişiklik gösterirken, 2020 itibarıyle %30 net olarak sabitlenmiştir.

Ödemeyle birlikte VAP dosyası kapanmış olur ve işletme bu VAP yerine artık yeni bir başvuru yapabilecektir. VAP başvurusu aynı anda bakanlık bünyesinde maksimum 5 dosya olacak şekilde yapılabilir. Dosyası kapandıkça işletme tekrar başvuru yapabilir.

Geçtiğimiz yıllarda bakanlık Ocak ve Nisan dönemlerinde VAP başvurusu kabul ederken 2018 yılı itibarıyle Ocak, Nisan yanında Eylül ayında da başvuru kabul edeceğini açıklamıştır. Son olarak ise işletmeler yeni VAP döneminde (2020) istedikleri tarihte başvuru yapabileceklerdir. Konuyla ilgili detaylı bilgiyi www.enerji.gov.tr sayfasından öğrenebilirsiniz.